WikiSort.ru - Музыка

Государственный гимн Монголии
Монгол Улсын төрийн дуулал
Стела с выгравированными на ней словами и мелодией гимна (площадь Чингисхана, Улан-Батор)
Автор слов	Цэндийн Дамдинсурэн
Композитор	Билэгийн Дамдинсурэн; Лувсанжамбын Мурдорж
Страна	Монголия Монголия
Утверждён	1961
Гимн Монголии

Госуда́рственный гимн Монго́лии (монг. Монгол Улсын төрийн дуулал^?, ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ
ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ
ᠲᠥᠷᠥ ᠶᠢᠨ
ᠳᠠᠭᠤᠯᠠᠯ^?) является одним из главных официальных государственных символов Монголии, наряду с флагом и гербом.

История

Первым гимном независимой Монголии в XX веке стала народная протяжная песня Зуун лангийн жороо луус, приобретшая этот статус после того, как премьер-министр Намнансурэн вернулся из дипломатической поездки в Санкт-Петербург, где впервые услышал европейскую церемониальную музыку во время одного из официальных приёмов. Вернувшись в Монголию, он привёз с собой некоторые музыкальные инструменты, а также обученных игре на музыкальных инструментах солдат, которые показали своё умение Богдо-гэгэну. Он изъявил желание, чтобы в Монголии тоже был государственный гимн, и сообщил об этом в Россию. Музыку для текста гимна сочинил дирижёр Мариинского театра А. В. Кадлец, использовав для её написания этнографический музыкальный материал, предоставленный российским Восточным институтом.^[1]

Первый гимн Монголии использовался в 1924—1950 годах, второй — в 1950—1962 годах, третий — в 1962—1991 годах. Со времени демократической революции 1991 года в употребление вновь введён гимн 1950 года, из которого исключён второй куплет, прославлявший Ленина, Сталина, Сухэ-Батора и Чойбалсана. 11 июня 2006 года Великим государственным хуралом было принято решение в связи с празднованием 800-летия основания Монгольской империи включить в текст упоминания о Чингисхане.

Современный вариант гимна

1991—2006

Дархан манай хувьсгалт улс

Даяар монголын ариун голомт

Дайсны хөлд хэзээ ч орохгүй

Дандаа энхжин үүрд мөнxжинө

Хамаг дэлхийн шударга улстай

Хамтран нэгдсэн эгнээг бэхжүүлж

Хатан зориг, бүхий л чадлаараа

Хайртай Монгол орноо мандуулъя

Зоригт Монголын золтой ардууд

Зовлонг тонилгож, жаргалыг эдлэв

Жаргалын түлхүүр, хөгжлийн тулгуур

Жавхлант манай орон мандтугай

Хамаг дэлхийн шударга улстай

Хамтран нэгдсэн эгнээг бэхжүүлж

Хатан зориг, бүхий л чадлаараа

Хайртай Монгол орноо мандуулъя

1961—1991

1950—1961

Дархан манай хувьсгалт улс

Даяар Монголын ариун голомт

Дайсны хөлд хэзээ ч орохгүй

Дандаа энхжиж үүрд мөнхжинө.

припев

Хамаг дэлхийн шударга улстай

Хамтран нэгдсэн эгнээг бэхжүүлж

Хатан зориг, бүхий чадлаар

Хайрт Монгол орноо мандуулья.

Ачит Ленин, Сталины заасан

Ардын чөлөө, жаргалын замаар

Агуу Монгол орноо удирдсан

Ачит Сүхбаатар, Чойбалсан.

припев

Зоригт Монголын золтой ардууд

Зовлонг тонилгож, жаргалыг эдлэв.

Жаргалын түлхүүр, хөгжлийн тулгуур

Жавхлант манай орон мандтугай.

припев

1924—1950

Бүх дэлхийн ард түмэнд

Бүрэн эрхийг олгогч интернационал

Бүдүүлэг ядуу ард түмнийг

Гэгээнээр удирдагч интернационал

Хамаг дэлхийн ядуу ардыг

Харанхуйгаар мөлжигч харгисуудыг

Хашин арилгахаар эсэргүүцсэн

Хасын замтай интернационал

Гэмгүй суусан орчлонг

Гэмтүүлэн дарлагч капиталтанг

Хийсгэн арилгахаар эсэргүүцсэн

Гэгээн мөртэй интернационал

Гайхамшигт жавхлант улаан тугаар

Газрын бөмбөрцгийг бүрхээд

Гал усны гашуун зовлонгоос гэтэлгэгч

Гайхамшигт гуравдугаар интернационал

Дорно өрнийн олон тив дэх

Доромжлогдсон дарлагдсан ард түмэн

Даруйхан бүгдээрээ босоцгоож

Догшин харгисуудыг дарцгаагтун

Баялаг ноёдуудын эрх мэдэлд

Балбагдан дарлагдсан ард түмэн

Багын хайран наснаасаа

Үйлдвэрт зүтгэсэн ард түмэн

Эдгээр олон зовлонтон нар

Эв хамтын интернационалд нэгдэж

Эрчимтэй ангийн чанарыг баримтлан

Эзэрхэг баячуудыг эсэргүүцье

Жаргалант байдлыг зохион чадагч

Жавхлант туг юугаа байгуулсан

Журамт эв хамт намуудын

Журам холбоот интернационал

Гэгээн тунгалаг эрдэм соёлоор

Дөрвөн зүгтээ цэцэг дэлгэж

Гэрэлт нарны эрдэнийн туяагаар

Ертөнц дахиныг гийгүүлэх болтугай

Энэхүү дэлхийн ард түмнийг

Эрхбиш нэгтгэх зорилготой

Эв хамтын гуравдугаар интернационал

Үүрд наран мэт мандах болтугай

Гимн Богд-ханской Монголии (1911—1924)

Зуун лангийн жороо луус^[2]

Зуун лангийн жороо луусыг

Жуузан дундаа хөлөглөв өө хө

Зуугаас залсан Богд ламыгаа

Зонховын ширээнд залав аа хө

Мөнгөн амтай бүрээ бишгүүрийг

Мөрөн дундаа хангинуулав аа хө

Мөнх настай Богд ламыгаа

Мөргөлийнхөө ширээнд залав аа хө

Алтан амтай бүрээ бишгүүрээ

Ар мөрөндөө хангинуулав аа хө

Ачлал болсон Богд ламыгаа

Авралын ширээнд залав аа хө

Традиционное письмо

Гимн Чингисханской государственности (XIII—XX века)

Эртний сайхан ерөөл^[3]

Традиционное письмо

Примечания

Ссылки

• Гимн Монголии на сайте Internet Archive  (англ.)